Burn-out bij millennials en Gen Z’ers: hoe voorkom je het?

De laatste jaren is het aantal jongere medewerkers met een burn-out enorm toegenomen. Deloitte deed in 2023 onderzoek onder generatie Z en millennials naar dit fenomeen. Daaruit bleek dat maar liefst 38% van de Nederlandse Gen Z’ers en 27% van de millennials zich altijd of het grootste deel van de tijd gestrest voelt en kampt met burn-outklachten door hoge (werk)druk. Wat houdt deze generaties zo bezig dat de emmer vaker overloopt en de werk-privébalans meer onder druk lijkt te staan dan bij andere generaties?

Zorgen over morgen

Nauwkeurig bekeken kampt natuurlijk iedere generatie met haar eigen problemen. De boomers hadden te maken met de naoorlogse opbouw en de koude oorlog, Generatie X met kernwapens, werkeloosheid, zure regen en het gat in de ozonlaag. Er komt bovendien altijd wel een grote financiële crisis voorbij. En nu hebben we oorlog in Oekraïne, Gaza, klimaatverandering en woningnood. Je zou dus op het eerste gezicht kunnen denken dat het leven nu eenmaal draait om omgaan met druk. Maar waarom lijkt het er dan op dat millennials en Gen Z juist nu zoveel meer stress ervaren dan de generaties ervoor?

Millennials en Gen Z’ers maken zich in ieder geval over veel dingen zorgen volgens het onderzoek van Deloitte. Over het welzijn van hun familie, hun financiële toekomst, klimaatverandering, loopbaanperspectief, het sociale en politieke klimaat, hun persoonlijke veiligheid, woonsituatie en dagelijkse cashflow. Alles op een rij zettende maken ze zich vooral zorgen over bestaansonzekerheid in de toekomst.

Kwestie van opvoeden?

Sommigen zeggen dat deze jongere generaties nooit de veerkracht hebben ontwikkeld die noodzakelijk is om met de druk en stressoren van vandaag de dag om te gaan. Het zou kunnen liggen aan hun opvoeding door zogenaamde curlingouders. KRO Pointer sprak met socioloog Jos Ahlers die in dit kader onderzoek doet naar generatie Z. Ahlers: ‘De vaders en moeders van deze generaties zijn extreem beschermend over hun kinderen. Ze mogen niet falen en dat leren ze dus ook niet.’ Zo was lange tijd deelnemen aan een wedstrijd belangrijker dan winnen. Van jongs af aan hebben ze gehoord dat je alles kunt bereiken als je er maar genoeg moeite voor doet. Maar als je nooit fouten maakt, leer je ook niet hoe je hiermee om moet gaan. Bovendien leg je jezelf en elkaar zo torenhoge verwachtingen op waar niemand aan kan voldoen en zijn deze verwachtingen maar moeilijk bij te stellen. Je bent op deze manier namelijk ook zelf verantwoordelijk voor alle successen, geluk en mislukkingen in je leven.

Weerbaarheid vergroten is essentieel voor millennials en Gen Z’ers, zodat zij leren accepteren dat groei en ontwikkeling gepaard gaan met zowel mislukkingen als successen.

Ook zijn millennials en Gen Z‘ers gewend geraakt aan onmiddellijke voldoening. Eerdere generaties verveelden zich af en toe, moesten vaker op hun beurt te wachten en dealden met ongemak.

Ahlers voegt daaraan toe dat bij jongeren te snel een psychisch label wordt opgeplakt, zoals ADHD, depressie of hoogsensitiviteit. ‘Als je kind een diagnose heeft, kun je op school uitleggen waarom hij of zij iets minder goed meekomt. Ouders willen dat dichtgetimmerd hebben. Het hoort allemaal bij de manier waarop wij jongeren opvoeden. Het voorkómen van problemen.’ Weerbaarheid vergroten is dan ook essentieel voor millennials en Gen Z’ers, zodat zij leren accepteren dat groei en ontwikkeling gepaard gaan met zowel mislukkingen als successen.

De rol van sociale media

Een andere veelgenoemde redenen van de ervaren stress is daarnaast dat millennials en generatie Z’ers de neiging hebben om zichzelf voortdurend te vergelijken met anderen. Ze zijn immers opgegroeid met internet en sociale media. Door sociale media houden mensen elkaar voortdurend op de hoogte. Er zijn een aantal redenen waarom dit een negatief effect kan hebben.

1. Het speelautomaateffect
   Veel socialemediagebruikers creëren posts in de hoop een dopaminekick te krijgen door de vele ‘likes’ en ‘shares’ op hun bericht, waarbij de invloed op het eigen zelfbeeld nogal onderschat wordt. Je kunt bovendien zien of jouw vrienden meer ‘likes’ op hun berichten ontvangen. Ongewild vergelijk je jouw eigen populariteit met die van anderen en geef je jezelf de schuld als jouw post het minder goed doet.
2. FOMO (fear of missing out)
   Het idee dat je, als je jouw sociale media even links laat liggen en dus actualiteiten, grappen, relaties en uitnodigingen mist, is voor veel jonge mensen onverteerbaar.
3. Verkeerde beeldvorming
   Sociale media kunnen een verstoord beeld geven van het leven van anderen. Of het nou gaat om vakantiekiekjes, topbanen of perfect gestylde selfies: mensen delen over het algemeen de beste versie van zichzelf. Dit kan leiden tot oneerlijke vergelijkingen tussen mensen en een gevoel van ‘mislukken’ als jou minder succes of schoonheid toekomt.
4. Op de eerste rij bij rampspoed
   De 24-uurs nieuwscyclus zorgt ervoor dat mensen voortdurend updates over de meest tragische en negatieve gebeurtenissen in de wereld ontvangen. Sociale media dragen nogal bij aan dit fenomeen en veroorzaken stress, soms duizenden kilometers weg van de daadwerkelijke ramp. Bovendien hebben we steeds meer te maken met AI en deep fake, wat het allemaal nog veel erger kan maken.

The perfect storm

Of is het ‘the perfect storm’ van maatschappelijke factoren die ervoor zorgt dat de jongere generaties zoveel stress ervaren? Het leven van deze jongere generaties begon met de 9/11 aanval op het World Trade Centre in New York en de spanning rondom de ‘war on terror’. Toen viel de huizenmarkt in 2008 in elkaar met een economische crisis en een stagnerende arbeidsmarkt tot gevolg. De pandemie zorgde voor nog veel meer en ‘onbekende’ ontwrichting. Inmiddels is de huizenmarkt voor deze generaties zo goed als ontoegankelijk en hebben we te maken met inflatie. Politiek gezien is de wereld instabieler dan ooit en de maatschappij gepolariseerd. En de hoofdrol in dit drama speelt de chronische zorg over klimaatverandering.

Dit allemaal op een rijtje zettend, is het meer dan ooit van belang dat jonge mensen in hun directe omgeving (zoals bijvoorbeeld op de werkvloer) veiligheid en ondersteuning ervaren om in lastige situaties overeind te blijven. Helaas is het tegenovergestelde vaak waar. Deze generaties worden op de werkvloer door hun oudere collega’s vaak gezien als zeurderig, zelfzuchtig, zwak en oppervlakkig. En dat terwijl veel van de bovenstaande factoren er eigenlijk voor zorgen dat jonge mensen meer energie moeten steken in hun dagelijkse beslommeringen, wanneer het eigenlijk belangrijk is om even gas terug te nemen. Een burn-out ligt dan al snel op de loer.

Balans tussen werk en privé

Dus terug naar de hoofdzaak van dit artikel: het voorkomen van overspannenheid en burn-out onder jonge medewerkers. Slechts een kwart van de millennials en een derde van de Gen Z’ers in Nederland met een fulltime- of parttimebaan, zegt in het onderzoek van Deloitte tevreden te zijn met hun huidige werk-privébalans. De rest kijkt er anders tegenaan. Om de balans tussen werk en privé beter in te richten, zouden Gen Z’ers en millennials graag zien dat werkgevers betere carrièremogelijkheden bieden door medewerkers meer opties te bieden om hun werkuren flexibel in te vullen. Fulltime werken op kantoor is bovendien zeer impopulair. Maar liefst zeven op de tien millennials en bijna acht op de tien Gen Z’ers zegt een nieuwe baan te gaan zoeken wanneer verlangd zou worden dat zij iedere dag naar kantoor zouden moeten gaan.

Met de juiste begeleiding kunnen medewerkers weer meer grip krijgen op hun eigen leven en mentale gezondheid, zodat werken vooral weer energie geeft.

De balans tussen werk en privé speelt dus een grote rol in het werkgeluk van millennials en Gen Z’ers. Beide generaties zeggen moeite te hebben om los te komen van het werk. De voornaamste redenen die hiervoor worden gegeven zijn druk van klanten, het willen bijhouden van de laatste ontwikkelingen, ontoereikende werkuren voor de hoeveelheid werk en berichten die afkomstig zijn van een leidinggevende.

Voorkomen is beter dan genezen

Om burn-out zoveel mogelijk te voorkomen, zul je als moderne werkgever dus een hybride en flexibele werkomgeving moeten bieden met een werkritme waarin zowel tijd is voor werk en als voor ontspanning. En tegelijkertijd is het van belang dat er een ondersteunende bedrijfscultuur heerst waarin medewerkers openlijk over mentale gezondheidskwesties kunnen praten en managers ze de tools bieden die ze nodig hebben.

Maar ligt de bal alleen bij de werkgever? Wat zou deze jonge generatie medewerkers zelf kunnen ondernemen om hun veerkracht te vergroten en burn-out te voorkomen? Zo is minder tijd spenderen op sociale media een goed idee. Maar meer ruimte inrichten voor rust en selfcare, minder nieuws consumeren, meer vrijetijdsbesteding en doelen stellen voor de toekomst zijn ook stappen die kunnen helpen.

Als werkgever kun je je medewerkers hier bijvoorbeeld in ondersteunen middels de Vitalmindz App. In dit platform kunnen je medewerkers hun mentale gezondheid boosten op een manier die écht bij hen past. Van chatten met een psycholoog tot coaching en e-healthmodules. Want met de juiste begeleiding kunnen medewerkers weer meer grip krijgen op hun eigen leven en mentale gezondheid, zodat werken vooral weer energie geeft!

Kan jouw organisatie hulp gebruiken bij het begeleiden van (jonge) medewerkers met mentale problemen? Vitalmindz biedt diverse oplossingen, zoals een groepstraining ‘Leidinggeven aan young professionals’ of coaching om jouw medewerkers vooruit te helpen. Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek, wij helpen je graag.