De betekenis van absenteïsme
Absenteïsme verwijst naar herhaaldelijk of langdurig afwezig zijn van het werk. Dit kan zowel korte als lange periodes beslaan. Een eenmalige ziekmelding wordt niet direct als absenteïsme gezien, maar als het vaker voorkomt zonder gegronde reden, spreken we van problematisch absenteïsme.
Absenteïsme omvat meestal ongegronde of opzettelijke afwezigheden die nadelig zijn voor het bedrijf. Langdurige ziekte, zwangerschapsverlof of herstel na een arbeidsongeval worden hier meestal niet onder gerekend.
Wat is presenteïsme?
Tegenovergesteld aan absenteïsme staat presenteïsme, ook wel roze verzuim genoemd. Presenteïsme ontstaat wanneer een werknemer doorwerkt ondanks fysieke of mentale klachten. Hoewel deze persoon aanwezig is, functioneert hij, zij of hen niet optimaal en kan dit de gezondheid verder schaden. Op lange termijn verhoogt dit zelfs het risico op burn-out of langdurig verzuim.
Absenteïsme versus verzuim en presenteïsme
Het begrip verzuim is breder dan absenteïsme en omvat ook presenteïsme. Het verwijst naar situaties waarin een werknemer zijn taken niet uitvoert zoals verwacht. Hieronder de betekenissen op een rijtje.
- Ziekteverzuim: afwezigheid door een fysieke of mentale aandoening.
- Absenteïsme: vaak ongegronde afwezigheden, zonder medische reden.
- Presenteïsme: werknemers die niet in staat zijn om goed te functioneren, maar toch blijven werken.
Oorzaken van absenteïsme
Absenteïsme kan verschillende oorzaken hebben. De belangrijkste categorieën zijn:
- Fysieke oorzaken
Ziekte, arbeidsongevallen of andere lichamelijke aandoeningen kunnen werknemers verhinderen om te werken. Dit type absenteïsme is meestal gegrond. - Psychosociale en mentale oorzaken
Mentale belasting, werkstress, burn-out en andere psychische problemen kunnen leiden tot absenteïsme. Ook vermijdingsgedrag, gebrek aan motivatie of conflicten op de werkvloer spelen een rol. - Profylactisch verlof
Soms blijven werknemers thuis om besmetting te voorkomen, bijvoorbeeld bij een virusuitbraak op de werkvloer.
Breder bekeken spelen ook maatschappelijke trends een rol, zoals de vergrijzing van de werkende bevolking, toenemende werkdruk en veranderende arbeidsvoorwaarden.
Gevolgen van absenteïsme en verzuim
Absenteïsme en verzuim hebben een brede impact op een organisatie:
- Hoge kosten: een afwezige werknemer wordt doorbetaald zonder productief te zijn. Soms is vervanging nodig, wat extra kosten met zich meebrengt.
- Lagere efficiëntie en kwaliteit: taken blijven liggen of worden minder goed uitgevoerd.
- Verhoogde werkdruk: collega’s moeten extra taken op zich nemen, wat kan leiden tot stress en frustratie.
- Mentale en psychosociale gevolgen: langdurig afwezigheid kan een domino-effect veroorzaken, waarbij meer werknemers uitvallen.
- Slechtere werksfeer: een hoge werkdruk en verminderde motivatie beïnvloeden de sfeer en samenwerking.
Ook presenteïsme heeft nadelige gevolgen. Zieke werknemers kunnen anderen besmetten en/of hun eigen klachten verergeren. Dit verhoogt het risico op langdurig verzuim en burn-out.
Vitalmindz App: voor vitale medewerkers
Ontdek de appHoe pak je absenteïsme aan?
Een goed absenteïsmebeleid richt zich op preventie, monitoring en re-integratie. Hier zijn enkele belangrijke stappen:
1. Analyseer en onderzoek
Breng het absenteïsme binnen je organisatie in kaart:
- Wat zijn de oorzaken van verzuim?
- In welke teams of functies komt het het meest voor?
- Welke patronen zijn zichtbaar?
Een absenteïsme-audit helpt bij het vinden van effectieve oplossingen.
2. Creëer een ondersteunende werkcultuur
Een gezonde bedrijfscultuur vermindert afwezigheid. Zorg voor:
- Open communicatie en een veilige werksfeer
- Ondersteuning bij mentale belasting en stress.
- Flexibele werkmogelijkheden voor een betere werk-privébalans.
3. Verbeter de werkomstandigheden
Werkplekoptimalisatie kan helpen:
- Verminder werkdruk waar mogelijk.
- Zorg voor ergonomische werkplekken.
- Organiseer teambuilding en sociale activiteiten.
4. Voer een duidelijk verzuimbeleid in
Een helder stappenplan helpt bij het beheren van absenteïsme:
- Duidelijke procedures bij ziekteverzuim.
- Betrokkenheid van leidinggevenden en hr.
- Re-integratieplannen voor langdurig zieken.
5. Focus op re-integratie en progressieve tewerkstelling
Werknemers die terugkeren na een lange afwezigheid hebben ondersteuning nodig:
- Werk samen met een bedrijfsarts of preventieadviseur.
- Bied aangepaste taken of flexibele uren aan.
- Stimuleer een geleidelijke terugkeer.
Minder absenteïsme, meer werkplezier!
Absenteïsme aanpakken vraagt om een proactieve benadering. Met een goed beleid, een sterke werkcultuur en aandacht voor welzijn kun je absenteïsme aanzienlijk verminderen. Wil je gericht advies voor jouw organisatie? Neem contact met ons op om een van onze preventieadviseurs in te schakelen en zet de eerste stap naar een gezondere werkomgeving!
Absenteïsme op het werk: wat is het en hoe pak je het aan?
Absenteïsme kan een flinke impact hebben op je organisatie. Het leidt tot hoge kosten, lagere kwaliteit, verhoogde frustratie en een verminderde motivatie bij werknemers. Maar wat is absenteïsme precies? Welke vormen bestaan er? En vooral: hoe kun je als werkgever absenteïsme effectief aanpakken? Ontdek hieronder alles wat je moet weten!

Overzicht van onze diensten
Time- en stressmanagement – werk slimmer
Meer rust, meer regie Wil jij slimmer omgaan met je tijd en stress de baas blijven? Leer keuzes maken, grenzen stellen en met meer focus werken. Ontdek hoe je met minder druk meer bereikt – en meer ruimte creëert voor jezelf. Volg de groepstraining Time- en stressmanagement
lees verderOut of the box denken – vernieuw je kijk, vergroot je creativiteit
Out of the box denken – geef ruimte aan creativiteit en vernieuwing. Vastlopen in bekende patronen? Deze groepstraining helpt je om los te komen van het vertrouwde en ruimte te maken voor verrassende ideeën en frisse oplossingen. Je leert hoe je jouw creatieve denkvermogen activeert, je blik verruimt en situaties vanuit nieuwe invalshoeken bekijkt. Door bewust uit je standaarddenkkaders te stappen, vergroot je je flexibiliteit, probleemoplossend vermogen en innovatiekracht – voor jezelf én je team.
lees verderEmotionele veerkracht – versterk jezelf van binnenuit
Emotionele veerkracht – vergroot je innerlijke kracht en blijf effectief onder druk. Hoe je omgaat met je eigen emoties én die van anderen bepaalt in grote mate hoe effectief je functioneert in je werk en in samenwerking met anderen. In deze training ontwikkel je bewustzijn, regie en ruimte in je emotionele reacties. Je leert niet alleen beter begrijpen wat je voelt, maar ook hoe je jouw emoties inzet als krachtbron in plaats van blokkade.
lees verderKrachtige communicatie – vergroot je invloed, versterk je boodschap
Groepstraining: Krachtige communicatie. Wil je zelfverzekerder communiceren, beter afstemmen op je gesprekspartner en lastige gesprekken met meer impact voeren? In deze in-company training werk je aan een overtuigende communicatiestijl.
lees verderGrip op jouw vitaliteit – neem de regie over energie, balans en veerkracht
Vitaliteit is geen luxe, maar een voorwaarde om goed en met plezier te functioneren. In deze praktijkgerichte in-company groepstraining ontdek je hoe je als werknemer zélf invloed uitoefent op jouw fysieke, mentale en emotionele gezondheid. Aan de hand van onze ‘V-schijf van 5’ brengen we je jouw energiebronnen én knelpunten in kaart. Zo krijg je […]
lees verderCoachen met impact – versterk jouw vaardigheden
Wil jij medewerkers écht in beweging krijgen? In deze groepstraining ontwikkel je een coachingsstijl die past bij wie jij bent én bij de praktijk van alledag. Je leert hoe je op een ontwikkelingsgerichte manier begeleidt, motiveert en mensen laat groeien in hun eigen kracht. Wat je leert: Je werkt aan jouw eigen coachvaardigheden in een […]
lees verderInzicht in effectief leiderschap – haal het beste uit je team
Groepstraining Inzicht in effectief leiderschapLeiderschap met impact begint bij jou. Til jouw team én jezelf naar een hoger niveau met een in-company groepstraining die inspireert, versterkt en direct toepasbaar is in de praktijk..
lees verderVroegtijdig signaleren van psychische klachten op de werkvloer
Signaleer vroeg, voorkom verzuim! Wil jij als (HR-)professional, manager of leidinggevende psychische klachten tijdig herkennen én bespreekbaar maken? Volg onze praktische groepstraining en leer hoe je signalen herkent, het gesprek voert en actief bijdraagt aan duurzame inzetbaarheid. Onze experts en psychologen staan klaar om een training op maat voor je samen te stellen. Minder uitval, meer veerkracht. Start vandaag met effectief signaleren!
lees verderLoopbaanadvies
Loopbaanadvies van Vitalmindz biedt medewerkers helder inzicht in hun talenten, drijfveren en mogelijkheden. Via een combinatie van persoonlijk interview en gevalideerde tests wordt een concreet advies opgesteld waarmee zij gerichte keuzes kunnen maken in hun loopbaan. Dit traject is inzetbaar bij re-integratie, functieverandering, outplacement of als onderdeel van selectieprocessen. Het resultaat: gemotiveerde medewerkers die werken vanuit kracht en richting.
lees verderVitalmindz App
Til de mentale gezondheid van jouw medewerkers naar een hoger niveau met de Vitalmindz App. Van 1 op 1 chat en coaching sessies met een psycholoog tot verdiepende e-health modules: de Vitalmindz app ondersteunt jouw medewerkers op de manier die écht bij hen past. Ontdek alle mogelijkheden.
lees verderVirtual Reality Braintraining Workshop
Wil je jouw medewerkers meer inzicht geven in hun stresssysteem? Of zoek je een leuke én leerzame teamactiviteit? Ontdek onze Virtual Reality Braintraining Workshop. Tijdens deze workshop betreden jouw medewerkers een wereld waarin stress geen hindernis meer hoeft te zijn, maar een kracht die ze leren begrijpen, beheersen en benutten.
lees verderMental Coaching
Psychisch verzuim beperken, werkplezier verhogen en het beste uit jouw medewerkers halen? Dan mag het gebruik van professionele coaching niet ontbreken! Met behulp van een coachingstraject kun je jouw medewerkers ondersteunen om de beste versie van henzelf te worden én jouw organisatie naar een hoger niveau tillen.
lees verderPsychologische begeleiding
Medewerkers met psychische klachten geef je het beste direct de psychologische begeleiding die ze nodig hebben. Hoe sneller zij voorzien worden van de juiste hulp, des te sneller het herstelproces en gelukkiger jij en jouw medewerkers zullen zijn.
lees verderVirtual Reality
Leer jouw medewerkers beter omgaan met stress en laat ze aan de slag gaan met Virtual Reality Braintraining! Op een effectieve én leuke wijze leren jouw medewerkers hun eigen stresssysteem te beheersen.
lees verderTraining E-health
Het gebruik van e-health is een waardevolle toevoeging aan de trajecten die jouw medewerkers weer beter in hun vel laten zitten. Onze modules moedigen persoonlijke groei aan en versterken de zelfredzaamheid van jouw medewerkers.
lees verderGroepstrainingen
Jouw medewerkers, managers en leidinggevenden kunnen bij ons terecht voor groepstrainingen. Met onze diverse inspirerende en uitdagende trainingen leren jouw medewerkers hoe ze het beste uit zichzelf kunnen halen. En als zij bloeien, bloeit de rest van de organisatie ook!
lees verderPsychologisch Onderzoek
Het inzetten van psychologisch onderzoek bij medewerkers kan jou heel veel hoofdpijn besparen: het geeft je namelijk een duidelijk overzicht van de mentale conditie van jouw medewerkers. Zitten ze niet helemaal lekker in hun vel en/of lopen ze het risico om op de korte termijn uit te vallen? Je weet het snel met onze onderzoeken.
lees verder